آبی که به چرخه باز می‌گردد

به گزارش افق کرمانشاه؛
با شوق خاصی نشا‌های گوجه را نگاه می‌کند، گوجه‌ها دیگر سرخ شده اند وآماده برداشت بر هر نشا تعداد زیادی گوجه روییده کاک لطیف می‌گوید: خودم هم فکرش را نمی‌کردم اینقدر خوب به ثمر رسیده باشند، اینجا تا چشم کار می‌کند مزرعه‌ی گوجه فرنگی می‌بینی، مزرعه‌هایی که دو سه برابر میانگین کشوری محصول می‌دهند و البته با آبی حدود یک سوم کمتر از میانگین کشوری ابیاری می‌شوند.

او یکی از کشاورزانی است که در قالب کشاورزی قرار دادی با یک مجتمع بزرگ کشت و صنعت طرف قرار داد است برای اینکه بدانیم موضوع از چه قرار است باید سری به این مجتمع در حوالی کرمانشاه بزنیم.

اقای جهانگیری که مدیر عامل مجتمع دشت سبز این مجموعه است می‌گوید: منظور از کشاورزی قراردادی تنها بستن یک قرارداد برای خرید محصول از کشاورزان در پایان فصل برداشت نیست بلکه کشاورزی قراردادی یک روش پیشرفته در دردنیا محسوب می‌شود که از زمان کاشت تا برداشت از محصول حمایت می‌شود و در تمام مراحل کارشناسان نظارت دارند.

او می‌گوید: ما در کشوری زندگی می‌کنیم با میانگین سالانه حدود ۲۰۰ میلی لیتر آب، بنابراین با کمبود منابع آبی به عنوان یک عامل محدود کننده فعالیت‌ها در اقلیم ایران همواره رو به رو هستیم.

آقای جهانگیری می‌افزاید: ما در این مجموعه توانسته ایم آب را به نحوی علمی مدیریت کنیم به همین منظور در زمین‌ها به جای بذر از نشا استفاده می‌کنیم چرا که کشت نشا تا حدود زیادی مصرف آب را پایین می‌آورد به همین منظور گل خانه‌های مدرنی را احداث کرده ایم به مساحت ۳ و نیم هکتار که در این گلخانه‌های پیشرفته توان تولید بیشتر از ۵ میلیون نشا وجود دارد.

این گلخانه‌ها دارای سقفی متحرک هستند و در طول تولید نشا از یک گرم سم هم استفاده نمی‌شود.

به گفته کارشناسان کشاورزی نشاء بعد از انتقال از گلخانه به زمین طی ۹۰ روز ثمرمی‌دهد، در حالی که در سایر روش‌ها تا ۱۲۰ روز طول می‌کشد تا محصول به عمل آید یعنی حدود ۳۰ روز در آبیاری محصول، مدت زمان تولید و برداشت محصول صرفه جویی می‌شود از طرفی کاشت نشاء به جای بذر می‌تواند تا ۲۵ درصد میزان مصرف آب را کاهش دهد.

اما کار جالب دیگری که اینجا انجام شده این است که هنگام بارندگی ابی که بر سقف این گلخانه‌ها می‌بارد از طریق ناودان‌ها و کانال‌های مخصوص جمع آوری و در حوضچه‌های مخصوص نگهداری و بار دیگر در تامین آب گلخانه و سایر موارد از آن استفاده می‌شود، به گفته اقای جهانگیری سالیانه حدود ۱۰ هزار متر مکعب از نزولات آسمانی از طریق سقف گلخانه‌های این مجتمع جمع آوری و وارد چرخه تولید می‌شود.

حالا کمی از فضای گلخانه و مجتمع دور می‌شویم و باز می‌گردیم بر سر مزارع گوجه تقریبا در ۹۷ درصد از مزارع زیر پوشش این مجموعه آبیاری قطره‌ای انجام شده است. یکی از کشاورزان می‌گوید: ما پیش از این با روش غرقابی با دو تا سه برابر مصرف آب یک هکتار گوجه کشت می‌کردیم، اما حالا با نصف آن مقدارآب دو تا سه برابربیشتر کشت می‌کنیم و با توجه به جلوگیری از هدر رفت آب محصول بیشتری هم برداشت می‌کنیم.

به گفته کولانی کارشناس کشاورزی با این روش آبیاری، معادل ۴۹ میلیون مترمکعب آب مصرف می‌شود و این در حالیست که در روش غرقابی علاوه بر مضراتی که دارد، میزان آب مصرفی ۱۱۷ میلیون متر مکعب است؛ بنابراین با استفاده از روش آبیاری قطره‌ای دراین مجتمع کشت و صنعت ۶۸ میلیون متر مکعب آب به نفع کشور ذخیره می‌شود.

اما موضوع به اینجا خلاصه نمی‌شود در بخش صنعتی هم آب به چرخه باز می‌گردد به این نحو که فاضلاب صنعتی حاصل از کار تولید بازیافت می‌شود.

مدیر عامل این مجتمع کشت و صنعت می‌گوید: بازیافت آب یا تصفیه پیشرفته پساب و بازیابی مجدد آن فرآیند قابل اطمینانی است که طی آن فاضلاب مجددا به آب قابل استفاده تبدیل می‌شود.

به گفته آقای عبدالله با توجه به اینکه در کشور ما بخش کشاورزی بیشترین مقدار مصرف آب را به خود اختصاص داده می‌توان با استفاده از تکنیک‌های استفاده مجدد از پساب، منبع آبی مناسبی را برای بخش کشاورزی و گلخانه‌ها تأمین کرد.

در سیستم تصفیه خانه این شرکت توانایی تصفیه ۴ هزار متر مکعب فاضلاب صنعتی درشبانه روز وجود دارد آن هم با رعایت استاندارد‌های که محیط زیست در نظر گرفته آقای همدانی مسئول این تصفیه خانه می‌گوید چرخه تصفیه اینجا به صورت لجن فعال است و سازمان حفاظت از محیط زیست کشور به صورت شبانه روزی آن را رصد می‌کند.

آب تصفیه شده کجا می‌رود؟

به گفته اقای همدانی حدود ۷۰ درصد آن برای ابیاری در بخش کشاورزی و برای آبیاری محصولات غیر خام خوار مانند گندم، جو و ذرت استفاده می‌شود و مابقی بار دیگر در بخش صنعتی از آن استفاده می‌شود.

حالا سری به مزارعی بزنیم که با این آب ابیاری می‌شود، زمین‌ها زیاد است از گندم و جو گرفته تا ذرت یکی از کشاورزان جوان می‌گوید: حدود ۷ سال است که برای آبیاری مزرعه ذرتش از این آب استفاده می‌کند و یکی دیگر از ان‌ها می‌گوید: ۵ سال است که ازاین آب استفاده می‌کنم و با توجه به مقدار زیاد این آب تصفیه شده از آب چاه استفاده نکرده است.

جدا از بخش کشاورزی دربخش صنعتی این مجتمع بزرگ زمینه اشتغال ۳۵۰ تا ۴۰۰ نفر در سه بخش قوطی سازی، چاپ و لاک و تولید انواع رب و سس فراهم شده است.

به گفت مدیر پشتیبانی مجموعه روزانه ۳۰ هزار قوطی رب تولید و به سراسر کشور روانه می‌شود و اینجا به عنوان بزرگترین کارخانه رب ایران و حتی خاور میانه محسوب می‌شود.

اقای فلاح می‌گوید ما حدود ۵۰ تا ۵۵ درصد از تولیدات را صادر می‌کنیم و سالانه ۴۵ میلیون دلار به کشور‌هایی هچون عراق، روسیه، ارمنستان، امارات، انگلیس و کانادا صادر می‌کنیم.

او می‌گوید: ما در فصل برداشت روزانه ۳ تا ۴ هزار تن گوجه از کشاورزان تحویل می‌گیریم.

یکی از کشاورزان می‌گوید: در گذشته محصول ما در زمین خراب می‌شد، اما حالا هیچ مشکلی نداریم و کارخانه آن را از ما خریداری می‌کند.

این مجتمع بزرگ نمونه‌ای است از هماهنگی و همکاری بین دو بخش کشاورزی و صنعت که هم در بخش صنعتی و هم در بخش کشاورزی توانسته موفقیت‌های خوبی به دست آورد. بنابراین حمایت از این شرکت‌ها علاوه بر رونق تولید زمینه بهبود زندگی کشاورزان و توسعه روستا‌ها را هم فراهم می‌کند.

*گزارشگر: پروین شهسواری