بیتا حامد در نشست تخصصی «جایگاه علم و فناوری در تحقق برنامه های توسعه ای کشور و راهکارهای ارتقاء نقش و اثربخشی نظام علم و فناوری در برنامه هفتم توسعه» که به همت سازمان جهاددانشگاهی کرمانشاه برگزار شد، با اشاره به اهمیت جایگاه علم و فناوری در توسعه کشور، گفت: در برنامه های توسعه ای سیاست گذاری های علمی اهمیت بسیاری دارد، چرا که اقدامات علمی و فناوری را در جامعه راهبری می کند.
وی افزود: با توجه به این سیاست ها، بازیگران نظام علم و فناوری مشخص شده و نقش هریک از آنها در این نظام مشخص می‌شود.
حامد با اشاره به ورود حوزه علم و فناوری به عنوان یک فصل مشخص در برنامه های توسعه ای کشور از زمان تدوین برنامه سوم توسعه، گفت: در برنامه سوم توسعه حوزه علم و فناوری به عنوان یک فصل مشخص مطرح شد که جای امیدواری بسیاری بود، اما همچنان در این فصل از برنامه عمده تمرکز به جای علم و فناوری بر آموزش است.
وی افزود: در حال حاضر ۴۴ درصد سیاست ها در برنامه های توسعه ای معطوف به حوزه آموزش بوده و ۲۰ درصد سهم پژوهش، ۱۶ درصد سهم فناوری، ۱۲ درصد سهم رفاهی و تنها هشت درصد سهم نوآوری است.
عضو هیات علمی جهاددانشگاهی ادامه داد: این شرایط حاکم بر برنامه های توسعه ای کشور در حالیست که در سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری عمده تمرکز بر افزایش شتاب در نوآوری و تجاری سازی دانش و پژوهش است که آن را در برنامه های توسعه ای لحاظ نکرده ایم.
حامد گفت: بی توجهی به نوآوری و تجاری سازی محصولات دانش بنیان موجب خواهد شد که خلأیی را در حوزه نقش علم و فناوری در توسعه کشور شاهد باشیم.
این استاد دانشگاه گفت: مشکل دیگر برنامه های توسعه ای کشور کلان بودن برخی اهداف در حوزه علم و فناوری است طوری که حتی نمی‌توان برای آن ابزار تحقق پیدا کرد.
حامد گفت: هم‌چنین مشکل دیگر این برنامه ها محدود بودن گروه های هدف آن است، طوری که مخاطب آن عمدتا وزارت علوم است و بخش خصوصی در آن جایگاه چندانی ندارد و نقش این بخش در تولید و کاربرد دانش آنگونه که باید لحاظ نشده است.
وی ادامه داد: مشکل دیگر برنامه های توسعه ای این است که سیاست مشخصی را دنبال نمی کنند و به نظر می رسد فقط در آنها طیف وسیعی از ایده ها جمع آوری شده و اجرای این برنامه ها هم عمدتا بر اساس چانه زنی و موارد این چنینی است.
حامد از ضعف ترویج علم به عنوان یکی دیگر از مشکلات برنامه‌های توسعه‌ای یاد کرد و افزود: جامعه باید فرهنگ ارتقای علم را داشته باشد تا بتوانیم شاهد ترویج علم در سطح جامعه باشیم.
وی افزود: نتایج یک تحقیق در زمینه آشنایی مردم با مفاهیم علم و فناوری نشان می‌دهد که چقدر جامعه ما با این مفاهیم بیگانه است، طوری که بر اساس نتایج این تحقیق ۸۹ درصد افراد با مفهوم مرکز رشد، ۸۶ درصد با مفهوم فن بازار، ۸۶ درصد با مفهوم مالکیت فکری، ۸۳ درصد با مفهوم تجاری سازی تحقیقات و ۷۴ درصد با مفهوم پارک علم و فناوری بیگانه اند و آن را نمی شناسند.
وی اظهار کرد: تا وقتی سیاست های علمی “نخبه گرایانه” به جای سیاست های علمی “همگانی” حاکم باشد، نمود علم و فناوری را در جامعه شاهد نخواهیم بود.
مدیرگروه جامعه شناسی جهاددانشگاهی کرمانشاه تصریح کرد: علاوه بر این ما به الگوی بومی هم برای ترویج علم در جامعه نیاز داریم که باید در این زمینه دستگاهی متولی کار شده و این ماموریت مهم را بر عهده گیرد.
حامد تاکید کرد: علم و فناوری در برنامه های توسعه ای زمانی مفید است که محصولات حاصل از این برنامه در جامعه کاربرد داشته باشد.
وی افزود: متاسفانه برنامه های توسعه‌ای در ایران عمدتا بر اساس آرزو و رویاهای کارشناسان نگاشته می شود و نگاهی به واقعیت جامعه ندارد.
حامد با تاکید بر لزوم بازنگری در این روند گفت: نیاز است به جای نگارش آرزوها و رویاپردازی در تدوین برنامه های توسعه ای، این برنامه ها بر اساس واقعیت‌های موجود جامعه نگارش شود.
انتهای پیام
ثبت دیدگاه