از آنجایی که نان قوت قالب مردم ایران است کیفیت آن تأثیر زیادی بر حفظ سلامتی دارد و هر نانی مناسب مصرف نیست.
باورهایی درباره مصرف نان و برنج و ارتباط انها با افزایش وزن وجود دارد. برخی معتقد هستند برنج باعث چاقی بیشتر میشود و برخی نان را عامل چاقی میدانند اما واقعیت چیست؟
مصرف نان کامل به جای نان سفید میتواند تأثیر زیادی بر سلامت عمومی داشته باشد. زهره پوراحمد، کارشناس اداره کل فرآوردههای غذایی سازمان غذا و دارو، در توضیح تفاوتهای نان کامل و نان سفید میگوید: نان سفید فاقد سبوس و جوانه گندم است، به همین دلیل از نظر ویتامینهای گروه B بسیار فقیر است. این نوع نان میتواند خطر ابتلا به دیابت را افزایش دهد و باعث ایجاد احساس سیری کوتاهمدت شود، که منجر به گرسنگی زودرس میشود. علاوه بر این، نان سفید به دلیل ارزش تغذیهای پایین، میتواند به افزایش وزن و چاقی منجر شود.
در دنیای امروز که بسیاری از افراد به دنبال کاهش وزن و بهبود سلامت خود هستند، رژیمهای بدون غلات یا کمکربوهیدرات به عنوان یک گزینه محبوب مطرح شدهاند. این رژیمها ممکن است در کاهش وزن و کنترل قند خون مفید باشند، اما گاهی اوقات میتوانند عوارض جانبی جدی به همراه داشته باشند که یکی از مهمترین آنها یبوست است.
طبق سنتها و آئینهای مذهبی، اجتماعی و عرفی رایج در جامعه، عموما مردم کشور ما نان کهنه یا بیات را به دلیل اینکه آن را نعمتی الهی و برکت سفره میدانند دور نمیریزند و اغلب این نانها را برای تحویل به نان خشکیها نگه میدارند. اما آیا شیوه نگهداری این نانها صحیح است و ارائه آنها به نان خشکیها و سپس به دامداریها کار درستی است آیا راهکارهای دیگری وجود ندارد؟
نان، که در فرهنگ و سفرههای ایرانی جایگاهی ویژه دارد، به عنوان یکی از اصلیترین منابع غذایی مردم ایران به شمار میرود، اما نانهای تولیدی در کشور به دلیل فرآیندهای صنعتی نادرست و استفاده از آرد سفید، فاقد بسیاری از مواد مغذی ضروری برای بدن هستند. نانهای سفید، که غالباً از آرد تصفیهشده تهیه میشوند، نهتنها ارزش غذایی خود را از دست دادهاند بلکه به تدریج عامل افزایش شیوع بیماریهایی مانند دیابت، بیماریهای قلبی و اختلالات گوارشی در جامعه شدهاند. در این میان، نانهای سبوسدار یا کامل، که به دلیل حفظ سبوس گندم و جنین آن، سرشار از فیبر، ویتامینها و مواد معدنی هستند، به دست فراموشی سپرده شدهاند.
نمایه قندی نانها تفاوت چشمگیری با هم دارند به طوری که نان سنگک نمایه قندی پایین و نانهای فانتزی نمایه قندی بالایی دارند و نانی سالمتر است که قند کمتری داشته باشد و طی بررسیهای انجام شده نان سنگک نان سالمتری از لحاظ قند، سبوس و نوع پخت محسوب میشود.
رییس دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی از تدوین پیشنویس طرحی برای بهبود کیفیت و سلامت نان و ترویج آرد و نان کامل خبر داد و تأکید کرد که این موضوع در اولویتهای برنامهریزی بازه زمانی ۱۴۰۴ تا ۱۴۰۸ قرار دارد.
با توجه به اینکه نان به عنوان قوت غالب ایرانیان شناخته میشود، تأمین نان سبوسدار و کامل در کشور امری حیاتی است. اما تولید این نوع نان با چالشهای متعددی روبرو است که نیاز به توجه فوری دارند.
بنا براعلام دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، درحالحاضر، میزان دریافت فیبر دریافتی درکشورمان ۱۳گرم درروز است درحالیکه میزان توصیهشده مصرف فیبر، ۲۸گرم است؛ آماری که اصلا جایی برای دفاع از خود باقی نمیگذارد. قریببهاتفاق نانهایی که به دست ما میرسند نانی هستند که از آرد کامل بهدستنمیآیند و نمیتوانند مواد مورد نیاز بدن ما را تامین کنند. ضمن اینکه یکی از خواص مصرف نان کامل، کاهش وزن و رسیدن به تناسباندام است و میتواند ما را به توده شکمی کمتر و سطح چربی بدنی مناسبتری برساند.