دکتر ستار حیدری
جراح و متخصص چشم – بورد تخصصی – فوق تخصص شبکیه و لیزر
کرمانشاه، چهار راه گلستان – ساختمان پزشکان فرید – طبقه اول
چشم پزشک (Ophthalmologist) پزشکی است که متخصص در مراقبت های پزشکی و جراحی چشم و بینایی است. چشم پزشکان، تنها کسانی هستند که برای ارائه تشخیص جامع و درمان اختلالات چشم آموزش دیده اند. آنها می توانند به معاینه چشم، تجویز دارو، تجویز انواع لنزها (عینک یا تماس) و انجام عمل جراحی چشم بیماران اقدام کنند.
چشم پزشک ها نباید با این دو نفر اشتباه گرفته شوند:
- اپتومتریست (optometrists): که درمان برخی اختلالات چشم و تعیین نمره چشم فعالیت دارند.
- و یا عینک ساز (opticians): که اقدام به طراحی لنزها و شیشه های عینک می کند.
تمرکز کار چشم پزشکان
چشم پزشکی در واقع تخصصی است که در آن با مراقبت های پزشکی و جراحی چشم، کاسه چشم، شبکه عصبی بینایی و قشر بینایی از بیماران حمایت می کند. چشم پزشکان انواع اختلالات چشم را، از کاهش سطح بینایی تا شرایط و بیماری هایی که می توانند منجر به نابینایی جزئی یا کامل شوند، درمان می‌کنند. چشم پزشکان اغلب در مواقعی که مشکلات بینایی ناشی از بیماریهای خطرناک دیگری هستند، با پزشکان دیگر همکاری می‌کنند. برای مثال دیابت می تواند منجر به بروز مشکلاتی برای چشم شود.
چشم پزشک چه مشکلات و بیماری هایی را درمان می کند؟
با توجه به سطح دانش بالای این متخصصان، آن ها طیف وسیعی از شرایط و بیماری های مرتبط با چشم را مدیریت و درمان می کنند. در این مقاله فقط به معرفی تعدادی از رایجترین مشکلات و بیماری های چشمی که یک چشم پزشک درمان می کند بسنده خواهیم کرد:
- تنبلی چشم
- عدم تقارن و برابری مردمک ها
- آستیگماتیسم
- آب مروارید یا کاتاراکت
- شالازیون
- التهاب قرنیه
- رتینیت ناشی از سیتومگالو ویروس (یک عفونت جدی ویروسی در چشم، بیشتر در افراد مبتلا به عفونت پیشرفته اچ آی وی دیده می شود)
- کیست درموئید (تومور خوش خیم چشم)
- شبکیه جدا شده
- رتینوپاتی دیابتی (آسیب شبکیه ناشی از دیابت)
- سرطان چشم (شایعترین کارسینوم سلول بازال)
- انسداد چشم (همچنین به عنوان “سکته چشم” شناخته می شود)
- ترومای چشم
- دیستروفی فوکس
- گلوکوم
- تبخال چشم
- هایپروپیا یا دور بینی چشم
- هیفمیا (آسیب به رگ های خونی چشم)
- خشکی چشم
- کراتوکونوس (انحنای غیر طبیعی قرنیه)
- دژنراسیون ماکولا (از دست دادن بینایی مرتبط با پیری)
- دیستروفی ماکولا
- میلیا (کیست پلک)
- میوپیا یا نزدیک بینی (نزدیک بینی)
- نیستاگموس
- تبخال چشم (ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱)
- التهاب عصب بینایی (مشکلات بینایی مربوط به اعصاب ملتحمه)
- پروتوزیس (بیرون زدگی غیر طبیعی چشم)
- پترژیوم
- پتوزیس (افتادگی پلک ها)
- استرابیسم
- انسداد مجاری اشکی
- یووییت (التهاب لایه میانی چشم)
انجام معاینات مربوط به چشم
معاینه چشم شامل یک سری آزمون هایی است که وضعیت دید افراد و توانایی آن ها را برای تمرکز روی اشیاء، ارزیابی می‌کند. معاینه چشم می‌تواند توسط چشم پزشک، متخصص اپتومتریست یا حتی عینک ساز نیز انجام شود.
آزمایشات تخصصی
علاوه بر یک معاینه چشم اولیه، چشم پزشک ممکن است از آزمایشات تخصصی و مطالعات تصویرسازی درخواست کند، که انجام بعضی از آنها نیاز به یک تکنسین آموزش دیده دارد. برخی از آزمایش های تخصصی چشم پزشکی عبارتند از:
- تونومتری: برای اندازه گیری فشار داخل چشم استفاده می شود.
- توپوگرافی قرنیه: در این آزمون، نقشه توپوگرافی قرنیه با استفاده از یک دستگاه تصویربرداری کامپیوتری غیر تهاجمی ایجاد میشود.
- سونوگرافی چشم: یک تکنیک تصویربرداری غیر تهاجمی که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد یک تصویر از قسمت داخلی چشم استفاده میشود.
- فلورسین آنژیو گرافی و اسکن چشم: از یک رنگ فلورسنت و یک دوربین تخصصی برای ارزیابی گردش خون چشم استفاده می شود.
- توموگرافی انسجام نوری: یک روش تصویربرداری است که از امواج نور برای ایجاد تصاویر دو و سه بعدی از فضای داخلی چشم استفاده میشود.
متخصصان چشم پزشکی چه درمان هایی برای بیمارن خود در نظر می‌گیرند؟
درمان بیمارانی که مشکلات پیش پا افتاده و معمولی چشمی دارند، معمولا به توصیه های مراقبتی و تجویز قطره یا تزریق چشمی محدود می شود. اما برای درمان مشکلات و اختلالات جدی، نیاز به چیزی بیشتر از قطرات چشمی و داروهای ساده است. علاوه بر تجویز داروها، چشم پزشکان می‌توانند لنزهای اصلاح کننده را به صورت عینک یا لنز تجویز کنند.
برخلاف اپتومتریست ها، چشم پزشک‌ها می‌توانند روش های پیچیده تر پزشکی و جراحی را انجام دهند. برخی از رایج ترین اقدامات درمانی این پزشکان عبارتند از:
- گذاشتن ایمپلنت چشمی
- تزریق بوتاکس
- جراحی کاتاراکت
- پیوند قرنیه
- پروتز چشم
- جراحی گلوکوم
- جراحی زیبایی چشم
- کاهش یا رفع فشار بر چشم
- جراحی برای حذف عیوب انکساری از جمله جراحی لیزیک
- ویترکتومی
چشم پزشک ها در چه تخصص هایی به بیماران کمک می‌کنند؟
طبق گفته انجمن پزشکی آمریکا، در حالی که بسیاری از چشم پزشکان تمایل دارند که عمل جراحی عمومی چشم را انجام دهند، حدود ۴۰% آن ها تمایل دارند بصورت تخصصی، در یک زیرمجموعه از تخصص چشم پزشکی اقدام به فعالیت کنند. برخی از زیرمجموعه های این تخصص عبارت است از:
- جراحی آب مروارید یا کاتاراکت و درمان عیوب انکساری چشم
- بیماری های قرنیه
- گلوکوم
- عصب و چشم پزشکی (مربوط به اعصاب مغز و چشم)
- پاتولوژی چشم (تشخیص بیماری چشم)
- جراحی زیبایی و بازسازی چشم
- انکولوژی چشم (مربوط به سرطان های چشم)
- چشم پزشکی اطفال
- ایمونولوژی چشم (بیشتر مربوط به بیماری های التهابی چشم)
ثبت دیدگاه